Op weg naar meer biodiversiteit in het Friese landschap:
Laat (elzen-)singels, houtwallen, heggen, poelen en bomen aanplanten of herstellen
Landschapselementen zoals (elzen)singels, houtwallen, heggen, poelen en solitaire bomen kunnen een bijdrage leveren aan een duurzame agrarische bedrijfsvoering en de biodiversiteit verbeteren. Het is voor grondeigenaren, agrariërs én particulieren, mogelijk om samen met de vereniging Noardlike Fryske Wâlden en Landschapsbeheer Friesland landschapselementen aan te laten leggen of te laten herstellen. De kosten worden vanuit het project Herstel Agrarisch Cultuurlandschap – Fryslân (HAC-F 2021-2024) betaald en eventuele vergunningen worden geregeld. Een aannemer voert de betreffende werkzaamheden uit. Deelnemers houden het element na aanleg tien jaar in stand.
Praktijkvoorbeeld: van kaal stuk land naar een biodiverse oase
Wiep Papenburg, deelnemer aan een eerder herstelproject, deelt zijn ervaringen. In 2018 kocht hij een stukje land tussen Buitenpost en Kollumerzwaag voor de hobby en meer ruimte. “Het was een kaal stuk land met een singel met hele oude bomen en bramenstruiken die meer dan vijf meter het land in groeiden.” Wiep ging daarom naar de vereniging Noardlike Fryske Wâlden en vroeg naar de mogelijkheden voor deze bestaande singel. Er werd besloten de singel in beheer te brengen en een eindkap uit te voeren. Een aantal oude soorten bleven staan en nieuwe soorten kregen weer ruimte om te groeien.
Via de vereniging kwam Wiep in contact met Landschapsbeheer Friesland (LBF). In 2021 heeft LBF een projectplan gemaakt. Doordat het land achterin erg laag lag is er besloten hier een poel aan te leggen. “Vroeger heeft daar ook al een poel gelegen.” Er werd zelfs wel geschaatst heeft Wiep zich door buurtbewoners laten vertellen. De uitgegraven grond werd vervolgens gebruikt om een houtwal aan te leggen tussen de weg en het land. Hier zijn zo’n 500 bomen en struiken geplant waaronder de eik, meidoorn en de vlierbes.
Zichtbare resultaten in 2,5 jaar
Dankzij de herstelwerkzaamheden van het project en de inzet van Wiep is er nu een divers stukje landschap ontstaan die niet alleen visueel, maar ook op het gebied van biodiversiteit aanzienlijke veranderingen teweeg hebben gebracht. In de houtwal zijn vele soorten al te herkennen. Volgens Wiep was het dan ook een ‘boppeslach’. “Er volgde een natte lente na het planten. Daardoor is alles gelijk mooi op gang gekomen.” Met een wildcamera die Wiep geplaatst heeft ziet hij wat het effect is. Er lopen hier vaak reeën. Ook bij de poel zijn resultaten te zien. “Kikkers en eenden genieten volop van deze omgeving.”
Wiep Papenburg bij de poel en op de achtergrond de houtwal
Positieve verandering in de regio
Bij de aanleg van de poel en houtwal waren verschillende partijen betrokken. Wiep is blij met het soepele contact met de vereniging Noardlike Fryske Wâlden en Landschapsbeheer Friesland en ook met de uitvoerders. “Alles ging in goed overleg en volgens plan.” Ook de gemeente was betrokken bij het project en er is rekening gehouden met de buurt. Wiep kijkt tevreden terug op deelname aan het project en ziet hoe het landschap na ruim twee jaar al transformeert. Verdere ideeën worden ook al uitgedacht, zo heeft Wiep nog plannen voor een meidoornhaag met daar tegenaan fruitbomen en bessenstruiken.
Meer informatie en aanmelden
Bent u enthousiast geworden en wilt u ook landschapselementen op of langs agrarische grond laten herstellen? Bekijk dan voor meer informatie over deze maatregel de Storymap. Hier heeft u onderaan de pagina ook de mogelijkheid om u aan te melden. Heeft u hulp nodig? Aarzel dan niet om contact op te nemen met de vereniging Noardlike Fryske Wâlden, ook als u geen lid en particulier bent, via info@noardlikefryskewalden.nl of 0511-745200.
Waar moet uw perceel aan voldoen?
Kleinschalige, opgaande elementen (3)
- Heeft het perceel waar het element ligt of moet komen een agrarische bestemming of grenst het aan een perceel met een agrarische bestemming?
- Ligt het perceel in het gebied dat de provincie heeft aangewezen als ‘droge dooradering’ (zie kaart)
- Ligt het betreffende perceel buiten de bebouwde kom en buiten het gebied van de Centrale As?
Naast bovenstaande maatregelen, is het mogelijk om elzensingels op kwelderwallen (kleigebied) te herstellen of aan te leggen. Daarbij moet het perceel aan de volgende randvoorwaarden voldoen:
- Ligt het perceel in het landschapstype ‘kwelderwal’ binnen de gemeente Noardeast-Fryslân?
- Komt de ligging van het element overeen met historische kaarten van vóór 1950? Kijk hiervoor bijvoorbeeld op www.topotijdreis.nl.
Meer informatie
Kijk voor meer achtergrondinformatie, digitale kaarten en andere maatregelen, die misschien ook iets voor u zijn, op deze website.
Aanmelden
Aanmelden kan via dit formulier. Kies in dit geval maatregel 3 Kleinschalige opgaande en natte elementen.
Medewerkers van Landschapsbeheer Friesland nemen vervolgens contact met u op. Dit kan een aantal weken duren.